Zagłębiowski Klub Szermierczy

Szermiercze ABC

Rodzaje broni

Szermierka uprawiana jest w kilku konkurencjach szabla, szpada, floret, rapier z lewakiem, kord oraz miecz długi (półtora ręczny) rozgrywanych zarówno indywidualnie jak i drużynowo (drużyny trzyosobowe). W niektórych krajach w przypadku szermierki historycznej, odbywają się także zawody posługiwania się bronią drzewcową.

Broń sportowa

W zawodach olimpijskich zawodnicy rywalizują w trzech konkurencjach: szabli, szpadzie i florecie.

Używana w sporcie szabla i floret ważą 500 g, szpada – 750 g. Bronie różnią się również koszem (gardą), tj. osłoną dłoni (kosz szablowy ma kształt kabłąka co lepiej chroni przed cięciami), oraz przekrojem klingi: trójkątny w szpadzie, kwadratowy we florecie, płaski prostokąt w szabli; a także innymi parametrami kształtu.

Klingi zwężają się od kosza w kierunku gardy. W szpadzie i florecie obok tradycyjnego uchwytu francuskiego (prostego, wydłużonego, na końcu którego znajduje się nakrętka) spotyka się (obecnie zdecydowanie najczęściej) uchwyt anatomiczny (belgijski, pistoletowy), dostosowany do budowy dłoni. Na końcu klingi szpady i floretu znajduje się punta (kolec), która po naciśnięciu powoduje zamknięcie obwodu elektrycznego co umożliwia rejestrowanie trafień (w szpadzie punta nie może rejestrować nacisku mniejszego niż 750 gramów, a we florecie mniejszego niż 500 gramów, co sprawdza się każdorazowo przed walką odpowiednim ciężarkiem; ponadto sprawdza się szczelinomierzem szczelinę w puncie – musi być odpowiednio duża – i skok grzybka w puncie od momentu sygnalizacji, który musi być odpowiednio mały.

W szabli brzeszczot nie ma na końcu punty. Od punty floretu i szpady po klindze biegnie do kosza, przytwierdzony w rowku, cienki przewód elektryczny zwany potocznie naciągiem; ponadto w koszu znajduje się gniazdko elektryczne, do którego mocuje się naciąg klingi a podczas walki podpina się do tego gniazdka przewód noszony przez zawodnika.

Formy grzecznościowe

Przed i po walce zawodników obowiązuje powitanie i pożegnanie wykonywane odpowiednimi ruchami broni (tzw. przywitanie szermiercze). Ponadto po skończonej walce zawodnicy mają obowiązek podania sobie dłoni (ręki nieuzbrojonej). Nieprzestrzeganie powyższych form zwyczajowych traktowane jest jako zachowanie niesportowe i karane zgodnie z przepisami.

Na przywitanie szermiercze, składa się krótka seria ruchów, podczas której zawodnik prezentuje broń przed przeciwnikiem: najpierw zawodnik staje w postawie szermierczej (stopy pod kątem prostym, niezłączone piętami; stopa wykroczna palcami w kierunku przeciwnika) trzymając przy tym broń z boku, kieruje jej koniec w dół, w stronę ręki nieuzbrojonej, nieco do tyłu (nie dotykając podłoża); następnie przesuwa broń w kierunku przeciwnika prostując ramię, kolejne ruchy to uniesienie końca broni w górę i zbliżenie gardy (kosza) broni do swojej twarzy; dalej zawodnik wykonuje "te same" ruchy jakie już wykonał wcześniej, tylko w odwrotnej kolejności powracając z bronią w miejsce, gdzie rozpoczął. Jest to ukłon tzw. szkoły francuskiej, powszechnie praktykowany, istnieją jednak też inne tego typu powitania.

Powyższe formy grzecznościowe przestrzegane są zwykle przez szermierzy także podczas walk treningowych, ćwiczeń z bronią i przy okazji lekcji indywidualnych.

Środki dyscyplinarne

Zawodnik nieprzestrzegający przepisów może być ukarany przez sędziego upomnieniem, a jeśli to nie skutkuje albo zawodnik popełni poważniejsze przewinienie żółtą kartką (ostrzegawczą). Przyznanie czerwonej kartki (często na skutek popełnienia tego samego przewinienia po raz drugi) skutkuje przyznaniem trafienia dla przeciwnika. W przypadku otrzymania czarnej kartki, co zdarza się bardzo rzadko, zawodnik jest dyskwalifikowany i usuwany z zawodów, wiąże się to też z dodatkowymi restrykcjami, jeśli chodzi o możliwość uczestnictwa w kolejnych zawodach. Oprócz tego, zawodnik może zostać ukarany dyskwalifikacją z zawodów np. na skutek naruszenia przepisów dotyczących reklam, czy stawieniem się na zawodach z nieodpowiednim strojem.

Plansza i sędziowanie

Specjalne pole, na którym odbywa się pojedynek szermierczy, nazywa się planszą (wymiary 14 m x 1,5-2 m). Przyjęło się stosowanie plansz metalizowanych, co zapobiega rejestrowaniu trafień w planszę przez aparat sędziowski.

Oficjalnym językiem na międzynarodowych zawodach szermierczych (jak i podczas spotkań międzynarodowych gremiów szermierczych) jest język francuski - w tym to języku sędziowane są walki, sporządzane protokoły, wydawane licencje zawodnicze itp.

Komendy wydawane przez sędziego (w jęz. francuskim) podczas walki:

en garde – pozycja szermiercza
prêts/prêtes – gotowi/gotowe
alle – naprzód
halte – stój
touché/touchée – trafiony/trafiona

We wszystkich konkurencjach trafienie jest sygnalizowane przez specjalne urządzenie elektryczne (aparat sędziowski). Lampa zapalona po stronie danego zawodnika (zależnie od strony czerwona lub zielona gdy trafienie jest ważne i biała gdy nieważne) oznacza, że to on zadał trafienie. Na zawodach wyższej rangi, w szczególnie trudnych sytuacjach, sędziowie mogą korzystać z pomocy prowadzonych na bieżąco nagrań wideo do rozsądzania jak faktycznie przebiegła akcja na planszy.

Zasady walki

Konkurencje szermierki – poza rodzajem broni – różnią się dopuszczalnym rodzajem trafień, ważnym polem trafienia i zasadami walki. W szpadzie i florecie liczą się pchnięcia, w szabli zarówno pchnięcia jak i cięcia. Polem trafienia w szpadzie jest całe ciało, w szabli – górna połowa ciała (od pasa w górę), we florecie tylko tułów. Inne są też zasady przydzielania punktów w sytuacji, gdy obaj zawodnicy trafią się równocześnie (tzw. trafienie obopólne, dubel). Trafienie w szpadzie zalicza się temu, kto je zadał pierwszy, lub obu zawodnikom, jeśli zadadzą je w tym samym czasie (różnica czasowa nie większa niż 0,2 sek).

W szabli i florecie obowiązuje tzw. konwencja, czyli zasady umowne. Oznacza to np., że zawodnik wykonujący natarcie ma pierwszeństwo w zadaniu trafienia przed zawodnikiem wykonującym przeciwnatarcie, natarcie zawodnika traci pierwszeństwo na koszt odpowiedzi, po uprzednim jego sparowaniu zasłoną itd.

W przypadku walk z wczesnej fazy eliminacyjnej (walki w grupach zwykle 6–7-osobowych) walczy się do pięciu trafień, a maksymalny czas walki wynosi 3 minuty. Przez czas walki rozumie się jedynie czas upływający pomiędzy komendami sędziowskimi: naprzód i stój. Podczas eliminacji bezpośrednich (faza pucharowa, w której tworzona jest drabinka, zwykle z 64 zawodników, wyłonionych i odpowiednio rozstawionych w drodze eliminacji, a przegrywający walkę odpada) walczy się do 15 trafień, a maksymalny czas walki wynosi 3 x 3 minuty (z minutowymi przerwami). W przypadku konkurencji drużynowych (gdzie wystawiane są drużyny 3-osobowe plus rezerwowy i każdy zawodnik walczyć ma z każdym z drużyny przeciwnej, co daje maksymalnie 9 walk) spotkanie rozgrywa się do 45 trafień sumowanych z kolejnych walk (ich maksymalny czas to 3 minuty). Zawody drużynowe rozgrywane są systemem pucharowym.

Szermiercze ABC

Zagłębiowski Klub Szermierczy

Obserwuj nas

Godziny treningów